Leren doe je in de zone van naaste ontwikkeling

#tip van de dag: verbind met de voorkennis van je leerlingen

Gisteren postten wij op Facebook een anecdote van een 7-jarige jongen die zijn mama trots kwam vertellen dat hij de dag erop het a,b,c zou leren in de klas. Mama vraagt hem wat dat is en hij somt het alfabet ineens vloeiend op, waarop mama hem zegt dat hij het al kan! Daarop zegt het jongetje: neen, we gaan het morgen pas leren.

Deze anecdote bracht heel wat in beweging van mensen die zich aangesproken voelden in hun opleiding/vak tot vele “vind-ik-leukjes” maar ook anderen die zich aan gesproken voelden maar op een andere, minder fraaie manier reageerden. Elke vorm van reageren heeft een andere impact op het kind en dat wil ik graag als eerste aandachtspunt vandaag met je delen.

Tip 1: Hoe jij (als ouder, leerkracht) omgaat met de boodschap van het kind

maakt een wereld van verschil. Waar kinderen met een gewone, niet versnelde ontwikkeling, dagelijks leren omgaan met wachten tot mama tijd heeft en dat papa het wel eens vergeet dat hij daarnet zei dat hij straks naar me zou luisteren; dat werkt dus NIET bij kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong. Een paar voorbeelden van wat kinderen me in de voorbije 20 jaar vertelden:

Wayne (4j) kwam enthousiast op school met de boodschap dat hij gisteren met papa naar het Hol van Plutol was gereden. Juf begreep het niet, maar een oudere juf wel en die vroeg waar dat lag: het Hol van Plutol. Papa gaf Wayne de volgende dag een landkaart mee waar dat plekje omcirkeld was. Juf vertelde in haar ochtendkring aanvullend wat uitdrukkingen zijn in een taal.

Mia (5j) kon ineens lezen en schrijven en dat wilde ze toch wel demonstreren. Oma zag dat ze de “e” omdraaide bij het schrijven en keurde haar schrijfsels af. Mia vertelde die avond aan mama dat ze gisteren nog kon schrijven, maar dat ze vandaag gemerkt had dat dit niet klopte. Ze zal het volgend jaar wel leren, net als alle andere kinderen in de klas.

Kinderen met ontwikkelingsvoorsprong zijn zeer gevoelig aan kritiek, ik noem het bewust geen feedback. Het komt hard binnen als ze erop gewezen worden dat iets niet correct is. Wat was er gebeurd met Wayne als de juf en/of iemand anders was beginnen lachen met dit Hol van Plutol-verhaal?

Tip 2: ga ervan uit dat het kind met ontwikkelingsvoorsprong veel meer weet dan jij kan vermoeden

en nodig het dus uit om dit met je te delen. Ontvang deze info ook gewoon, sta niet klaar om het kind op tekorten te wijzen en onderwerp het alsjeblieft niet aan een spervuur van vragen.

Kinderen met ontwikkelingsvoorsprong volgen – leergierig als ze zijn – op heel natuurlijke wijze hun interesses. Ze leren op informele wijze, door te luisteren, te observeren, te bevragen, te voelen, te proeven, … En dus NIET op schoolse wijze. Dat maakt een heel groot verschil. De schoolse afspraken, ook wel leervaardigheden genoemd, zal het kind pas eigen maken als het aangeleerd wordt op school en mits er ook voldoende mee geoefend wordt. Wat kun je doen als een kind bij je komt met heel wat inhoud maar de verpakking is er nog niet?

  • Nodig het kind alvast eerst uit om het verhaal te doen en luister ernaar, sta open voor deze leergierigheid en prijs het kind om zijn inzet in het verzamelen van de info

  • Wat een mooi werk heb jij daar geleverd!

  • Je bent hier heel zorgvuldig mee aan de slag gegaan, wat goed van je!

  • Daarna kun je bevragen of het kind zin heeft om hier iets mee te doen binnen de klaswerking

  • Dit lijkt me een mooie aanzet om een aantal vaardigheden te oefenen…

  • Mag ik je uitnodigen om hiervan een quiz, samenvatting, presentatie, … te maken?

  • Ik volg het graag op en ik wil je ook op weg helpen, zal ik … ?

Tip 3: weet dat het kind met ontwikkelingsvoorsprong een meester(es) is in zich aanpassen aan de norm/de verwachtingen

en dus mogelijk niet meer spontaan aan jou toont wat hij of zij kan en weet. Meer nog, zelfs de verbinding met de voorkennis die je in de klas spontaan toepast mist bij dit kind vaak zijn doel. Want wat is de voorkennis van dit kind op dit moment?

Ouders worden vaak maar moeilijk geloofd op school als ze vertellen dat hun kleuter al vlot leest, vooral wanneer datzelfde kind een traag werktempo heeft en helemaal niet toont wat hij al kan. Leerkrachten vinden het moeilijk om te geloven, maar ze ervaren ook weerstand uit bezorgdheid: zullen we het kind dan niet overbevragen? Let op: ik geef je hier 1 belangrijke tip die de toekomst zal veranderen.

Ga in dialoog met het kind

Nodig het (zelfs) nog jonge kind uit om te bespreken wat er anders kan, hoe kan het fijner worden in de klas en wat kunnen wij daar samen aan doen?

Een goede leerkracht-leerling relatie is gebouwd op wederzijds vertrouwen, ga er dus vanuit dat het kind graag samen wil werken met jou. Onderschat de mogelijkheden van het kind met ontwikkelingsvoorsprong niet en ga de dialoog aan.

Succes!

Tania

Psssss: laat je reacties gerust hieronder achter, of mail ze naar me.

Post Info :
Deel deze post :

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *