Hoogbegaafd opvoeden is intens

Genieten, opvoeden, emotioneel, vertwijfeling, zoeken, groeien, bloeien, … 

Ik zou het voor geen geld ter wereld niet willen meemaken, en toch zijn er momenten waarop ook ik heb gedacht: “moet dit nu echt?” en “hoe gaat dit verder?”

Als ouder en therapeut weet ik hoe belangrijk groei is en dat het vaak een ware strijd is om door te groeien. Een strijd die je niet alleen hoeft te voeren, eentje waarbij een luisterend oor en deskudig advies heel welkom zijn. Maar ook genoot ik van de verhalen van andere ouders, van de steun die wij bij elkaar vonden in moeilijke tijden. Een blik terug om straks ook jou een aantal belangrijke houvasten te bieden.

Als jonge ouder van wat toen nog 2 kleuters en 1 baby waren, werden wij voor het eerst geconfronteerd met wat hoogbegaafdheid betekende in de wijde wereld. Onze zoon werd versneld in de kleuterklas, het kwam handig uit en dat ging zo snel dat we er eigenlijk niet echt bij hadden stilgestaan dat dit wel speciaal was. Hij was wie hij was: ons pientere kind. Een heerlijk ventje met een leergierigheid om U tegen te zeggen. Hij groeide mee in de 3e kleuterklas, zowel fysiek als mentaal. Hij ging graag naar school.

Op 1 september viel de bom, ik stond aan de schoolpoort toen ik enkele moeders hoorde praten. Het ging over mijn kind en dat hij zeker alle aandacht van de juf zou opeisen, ten koste van hun eigen kinderen. Dat ze dit zouden moeten verbieden, de arrogantie! Moeder 3 gooide in het gesprek dat ze vond dat wij slechte ouders waren om ons kind een jaar kleuteren af te pakken. Ik stond aan de grond genageld, werd zo naar ons en ons kind gekeken?

Die ochtend had ik – net als elke andere moeder – met een krop in de keel mijn kleine man naar het 1e leerjaar gebracht. Hoewel, van aan de poort nam hij afscheid: hij was nu groot en ik mocht met zijn zus meegaan, die had mij wel nog nodig. Stralend en met rechte rug vertrok hij richting het grote gebouw. Ik vond het aandoenlijk maar het sterkte me ook in mijn beslissing: hij was hier klaar voor. Dit zou lukken!

Na enkele weken kreeg ik op het oudercontact te horen dat het vlot liep in de klas, hij werkte goed door en genoot van de nieuwigheden. De ondertoon bij de leerkracht ontging me niet, ze was wat verbaasd. Als HB en HSP moeder pik je dit op, dit soort boodschappen tussen de lijnen door. Destijds zei mijn man dat ik het me inbeeldde, maar ik weet beter ondertussen. Hoogbegaafd Opvoeden is opvoeden onder het waakzaam oog van de maatschappij.

Toen onze jongste 2 jaar voor liep kreeg ik allerlei verhalen te verwerken over hoogbegaafde kinderen die alsnog vastliepen in hun traject. Het werden ongelukkige volwassenen, ze konden niet aan de verwachtingen voldoen… Ze zijn er zeker, deze hoogbegaafden die een moeizame ontwikkeling doormaken op een of ander moment in hun leven. Ik krijg ze vaak binnen in de therapie, een ware uitdaging maar een die ik graag met hen samen aanga. Omdat ik geleerd heb dat het leven van een kind met ontwikkelingsvoorsprong inderdaad niet over een geplaveide weg verloopt, er ligt af en toe een broksteen die mag opgeruimd worden.

Ondertussen zijn alle drie mijn kinderen succesvol en mag ik ook de mooie bekrachtigingen van mensen ontvangen. Het blijft echter ook voor hen nog steeds hard werken en ook bij ons is het nog wel eens intens en is er af en toe vertwijfeling. Ik heb geleerd goed te zorgen voor mezelf als persoon en als ouder, heb me omringd gevoeld (en nog steeds) door lieve mensen die ik op mijn pad heb leren kennen. Vaak is onze binding een van de kinderen, we houden elkaar vast en kunnen open zijn onder elkaar over onze ongerustheden en over de successen van onze kinderen. En in het verlengde over onze inzet als ouders.

In het najaar wil ik graag mijn boek aan je kunnen voorstellen, ondertussen geef ik al de oudertrainingen die bij het boek horen. Een samenkomen van ouders met doelgericht opvoedingsthema’s: Groeien = Bloeien. `Kijk even binnen in onze oudertraining.

Evenwichtig stimuleren staat centraal

In 4 avonden van telkens anderhalf uur (het loopt elke keer een beetje uit) gaan we aan de slag met 4 thema’s: herkennen van ontwikkelingsvoorsprong, je kind op school stimuleren, thuis een rijk aanbod creëren en omgaan met intense emoties.

Herkennen is zeer belangrijk, zo heb ik gemerkt. Ook wij zaten als ouders niet steeds op 1 lijn hierin, de twijfel of het allemaal wel klopte bleef lang doorzinderen. Zeker in tijden waarin je kind niet naar de verwachtingen presteert. Maar ook zijn kinderen onderling zo verschillend dat je vaak daardoor gaat twijfelen.

M en K (ouders van de 7-jarige L): onze dochter is zo anders dan die andere hoogbegaafde kinderen in de kangoeroeklas. Ze geniet ervan, we zien ze openbloeien en toch toont ze dit niet in dagelijkse klaswerking.

J en P (ouders van D 4j en Z 6j): wij kwamen voor de oudste, maar zien steeds meer herkenning bij onze jongste. Die toont het echt, die is zo snel!

Het sterkt je om goed geïnformeerd te zijn, alleen is het beeld op ontwikkelingsvoorsprong nog vaak gekleurd door stereotypen en die doen je twijfelen aan je gevoel over je kind. In de groep komen deze vragen naar boven en wisselen we van gedachten. Jouw kind is uniek maar ook weer niet…

De 2 avonden over stimuleren zetten we in op het evenwicht: je wil als ouder graag dat je kind op een stevige manier gaat ontwikkelen. We overlopen de mogelijkheden binnen het schoolsysteem om je kind te volgen in zijn leerbehoeften en zetten daarbij het versnellen als ingreep in perspectief. Hoewel we dit nog vaak moeten doen, kan het vaak ook anders. En meer nog, het is niet een unieke ingreep die alles oplost! Een kind met ontwikkelingsvoorsprong heeft andere behoeften, ook emotionele en wij bij SSG vinden de totaalontwikkeling alvast dé aanpak voor de groei van talenten. Daarbij krijgt het leren doorzetten en oefenen ook zijn plaats.

A (4) zegt zo vaak ze kan: ik kan dit niet!

J (19) voelt zich gefaald en zou liefst niet meer buiten komen.

De broer van M (moeder van B, J en O) heeft echt een strijd gevoerd met zichzelf, ze wil liefst dat haar kinderen dit niet hoeven mee te maken.

Al onze zeer bewuste ouders willen dat hun kind met ontwikkelingsvoorsprong mag groeien, maar ook het liefste niet met een groot etiket op hun voorhoofd. Toch willen ze goed geïnformeerde beslissingen maken, een diagnose kan daar een plaats in hebben maar deze ouders beseffen ook dat het vooral gaat om de dagelijkse aanpak. Een erkenning in de vorm van een attest helpt soms wel (en is wel eens echt nodig), maar het liefste willen ze hun kind zien floreren.

De uitdagingen in het opvoeden liggen zowel op school als thuis, hoe houd je deze kinderen voldoende uitgedaagd – elke dag weer?

En dan komen we in de laatste avond bijna automatisch uit op het intense opvoeden. HB en HSP gaan heel vaak hand in hand en dat laat zich voelen in de dagelijkse omgang.

S (6j) is zo autonoom, je kan eigenlijk bijna alleen maar haar tempo volgen. Kan dit wel?

Als iets hem niet lukt van de eerste keer, dan vliegen er projectielen door de kamer en hij is zo ongelukkig!

Boos, verdriet, angst, maar ook blij: het is allemaal even sterk. Heel moeilijk vind ik dat. Vorige week schrok mijn vader zo van onze dochter: dit hadden ze nog nooit meegemaakt.

Hoe ga jij om met deze intense emoties? Hoe komt dat bij jou binnen? Maar ook worden volgende vragen beantwoord: mag je dit begrenzen? En hoe doe je dat op een zorgzame en toch erkennende manier?

Een tip voor extreme emoties: EHBR

E Erkennen:

Ga er best niet aan voorbij, denk dus niet dat het zo zal overwaaien.

Je hebt het waarschijnlijk al geprobeerd en gemerkt dat dit bij je kind met ontwikkelingsvoorsprong niet werk. Negeren kost jou bakken energie én het zorgt ervoor dat je kind zich niet gezien voelt.

Benoem wat je ziet: het rood aanlopen, het fladderen, de intensie in de emotie, …

H Herkennen:

hieruit volgt het herkennen, wat je ziet wordt opgemerkt en je kind kan samen met jou zoeken naar welke emotie er speelt. Vraag liever niet naar waarom je kind zich zo voelt, daar heeft het nu geen antwoord op. Dat komt later.

B Begrenzen:

Bied ruimte om te ontploffen, maar stuur het ook een beetje in de juiste richting. Kinderen met extreme emoties vinden dat heel erg genant en willen vaak liever geen pottekijkers. Daarbij kan het kind zelf niet uit deze emotie stappen, het vulkaantje moet even uitbarsten.

Je mag met je kind afspreken om even apart te gaan zitten, zoek een fijn plekje hiervoor.

R Reflecteren:

Nadat je kind is afgekoeld, de emotie is gaan liggen, kun je een gesprekje voeren. Dan pas is er ruimte om te bespreken wat er precies aan de hand was. Gebruik dit reflectiemomentje om te luisteren, maar ook om samen te zoeken naar hoe we daar een volgende keer mee om kunnen gaan. Dit is het moment dus om na te denken over een plekje waarin je mag uitbarsten.

Natuurlijk blijft ook jouw kind met ontwikkelingsvoorsprong een kind van zijn tijd en kalenderleeftijd, dus houd er rekening mee dat je kind in het reflectiemoment mogelijk wel van goede intentie is maar dat het nog vaak zal voorvallen dat er emotionele uitbarstingen komen op ongepaste momenten. Groeien neemt tijd, reflecteren is leren en ontwikkelen is oefenen en oefenen en oefenen.

De kracht van samen: ouder en kind met ontwikkelingsvoorsprong

Het is een groei duo, je leert heel wat van elkaar en ik kan je als bijna 50-iger en ouder van 3 twens meegeven: je komt als ouder en kind heel dicht bij elkaar.

Je mag echt wel opvoeden, steunen en ondersteunen bij je kind met ontwikkelingsvoorsprong. Naast het vele opkomen voor je kind, mag je ook van dichtbij mee genieten van hun successen en groei.

Af en toe echter, is het zwaar en mag jij ook steun krijgen. Kom jij ook naar de supportgroep van Peers4Parents? We starten op 18 april 2024 in Turnhout.