Zoals een aantal van jullie weten, ben ik weer aan het studeren. Ik rond binnenkort mijn psychotherapeuten opleiding af met een schriftelijk examen en een eindwerk. Ondertussen heb ik nog wat lesdagen te gaan, op zaterdag en die blijken niet altijd even boeiend voor mij. Door mijn ruime ervaring en ondertussen heel wat opgedane kennis, kom ik in de positie te zitten dat ik wel eens in de pauze krijg te horen dat ik beter vooraan zou staan… Het is een mooi compliment, toch maakt het mijn frustratie van het moment niet minder groot. Enkele weken geleden ging ik door de hel, ik kon me heel erg verbonden voelen met onze kinderen en jongeren in de begeleiding die ziek worden van de saaiheid en traagheid van de les. Ik neem je graag mee in mijn denken, voelen en doen van deze lesmomenten, misschien kun jij er iets uit leren. Ik heb alvast dit geleerd:
heel veel ontzag heb ik voor onze slimmerds die de saaiheid van het bestaan elke dag trotseren.
De voorbije zaterdagen ging het een keer over rouwen en verlies, een andere keer over gehechtheid. Op zich heel boeiende onderwerpen, mijn eigen levensboek kent ook zijn verlieservaringen en ik werkte een hele poos met adoptie ouders waar verlies zijn plaats kent. Een tijd geleden schreef ik, geïnspireerd door Manu Keirse, al over niet erkend verdriet van ouders bij het mindere functioneren van hun onderpresteerder. Rouwen en verlies, het hoort bij het leven en je kan er dus steeds wat over bijleren – dacht ik. Ook bij gehechtheid dacht ik aanvankelijk dat het wel iets vernieuwends zou brengen, ik keek ook uit naar de oefen momenten…
Mijn recente leservaringen: lees mee hoe ik me voelde bij de zoveelste herhaling
Mijn dag start met een ergernis: een zaterdag (dat is mijn vrije dag) én dan hebben we geen brood in huis. Ik vertrek dus zonder ontbijt en dat is geen goed idee. De docent spreekt ons aan alsof ze een afscheidsceremonie begeleidt: zacht, zorgzaam en met aandacht gekozen woorden. Mijn eerste gedachte: “dat meen je niet, moet dat de ganse dag zo doorgaan?!” Maar ook: “hoe lang kan ze dit tempo volhouden?”
Ik voel me zwaar, zucht, geen zin, kwaad ook op mezelf (waarom zit ik hier eigenlijk, wannee zal ik stoppen met studeren). Oei, dit is geen constructieve gedachte!
Even mezelf moed inpraten, we geven het een kans. Ik blader doorheen de syllabus en zie dat er een aantal goede oefeningen in staan. Hier kijk ik naar uit, het komt wel goed.
Om 10u30 heb ik al Facebook gecheckt, mijn mails nog net niet maar ik heb de syllabus al minstens 10 keer doorgenomen. Het lukt me om in stilte de tijd door te komen. Af en toe noteer ik iets en ik pik in bij de oefeningen.
Tegen 12u30 ben ik er klaar mee, niemand heeft het zien aankomen maar ik houd ermee op. Na de lunch ga ik naar huis, ik trek het niet meer. Alle energie is op.
Het geheel herhaalt zich de volgende lesdag… met dit verschil dat ik echt wel van plan ben om de les door te komen. Ik neem geen laptop mee deze keer.
De ervaring van 2 weken geleden zit er nog in als ik een les rond gehechtheid moet volgen, in de 6e minuut van de dag voel ik de weerstand naar boven komen. Hier heb ik geen zin in, dit ken ik en pas ik elke dag toe. Een blik op de klok vertelt me dat het nog maar 9u07 is en we gaan door tot 18u. Mijn gedachten slaan op hol: hoe kom ik deze dag door? Ik zit rechttegenover de docent, het lijkt me niet beleefd om mijn smartphone boven te halen. Ah, ik herinner me dat ik nog een paper moet redigeren. Die haal ik boven, zo half onder mijn notities gelegd. Ondertussen zie ik schunnige blikken mijn kant uit komen, mijn collega’s hebben door dat ik niet aan het opletten ben. De collega naast mij maakt er al eens een opmerking over: dit lijkt hem wel interessant, wat ik aan het doen ben.
Om 11u vraag ik plaspauze en neem ik te laat koffie waardoor de les al start voor ik terug aansluit. Dit voelt niet goed aan, ik wil me niet misdragen maar ik kan het blijkbaar niet laten vandaag. Ik geef mezelf een standje: “niet OK, herpak je!”
Waar komt deze negatieve luisterhouding vandaan?
* Het is gekende leerstof
Een eerste factor die volgens mij zo bepalend is voor mijn ervaring en die van vele anderen in de rol van leerling is dat de leerstof eigenlijk gekend is en dus ook weinig tot geen nieuws inhoudt. Hoe zal je je aandacht vasthouden bij iets wat het gevoel geeft dat je hier niets te zoeken hebt.
Enerzijds zou je kunnen zeggen dat het gevoel van “ik beheers dit” een fijn gevoel zou kunnen geven, dat klopt – voor eventjes. Het kan een mooie bevestiging zijn, zoals het een beetje was de eerste keer. Alleen kan ik dat geen 2 keer tegen mezelf zeggen en dus ook jouw kind/jongere niet. Die maakt het mogelijk elke dag mee…
Anderzijds is er een kloof zo groot als die in de Grand Canyon tussen jouw leerbehoeften en het aanbod van vandaag dat er dus geen brug ter wereld lang genoeg is om dit gat te dichten. En dat houd je dus niet dagelijks vol.
* De docent lijkt zich niet bewust van mijn ellende
Uit schooloverleg weet ik dat dit niet klopt, leerkrachten (en ikzelf ook wanneer ik voor de klas sta) zien het echt wel dat je niet oplet of daar niet met je volle goesting zit. En toch leidt dit niet spontaan naar een andere aanpak.
In ieder geval leidde mijn afhaken niet tot een andere aanpak, de docent ging door met wat die gepland had. Heel frustrerend want mijn eigen toolbox in de poging om het vol te houden geraakt uitgeput. Het vele klokkijken, mijn smartphone checken en het feit dat ik ondertussen ben gaan zuchten (om de paar ogenblikken) eisen zijn tol: een deel van de groep heeft het door. Ik krijg bemoedigende blikken, de collega naast mij leest mijn reflecties over mijn schouder mee. Inmiddels ben ik mijn frustratie aan het neerschrijven, dit kan dienenvoor een #donderdagmail.
* Ik ken dit allemaal, maar er volgt een meerkeuze examen (en daar heb ik geen goede ervaringen mee)
Dit spookt al het ganse jaar door mijn hoofd, in het verleden heb ik steeds mindere resultaten behaald wanneer het examen uit een meerkeuze deel bestond. Ik weet dat ik dan wel eens helemaal naast de kwestie kan antwoorden, terwijl ik de leerstof heel goed beheers. Het maakt me dus echt wel ongerust.
Een aantal jongeren in onze begeleiding hebben dit ook, ze zijn echt bang voor dit soort examens. Gelukkig kan ik hen nu wel een paar tips meegeven over hoe zij dit beter kunnen aanpakken.
* Wat doe ik hier eigenlijk? Heb ik dit nodig (dat bewijs van bekwaamheid)?
Op den duur ga je jezelf in vraag stellen, maar tegelijk ook reflecteer je over de onglooflijke ondraaglijkheid van het bestaan en het weinige interessante, nuttige… Het lijkt we vanzelf te komen bij hoogbegaafden: het is toch niet mogelijk dat het maar dit is?
Heel wat hoogbegaafden komen met de klacht dat wat zij krijgen aangeboden eigenljik allemaal erg eenvoudig is, weinig doelgericht, dat ze het nut ervan niet zien.
Ouders: een houvast om met saaie inhouden om te gaan
Waarom krijgen wij aardrijkskunde en geschiedenis over de middeleeuwen? Waarom moet ik de hiërarchie van de vazal tot leenheer kennen? Ik zie voor mezelf op het werk heus niet de meerwaarde hiervan!
Een aantal vakken dienen vooral om onderzoeksvaardigheden aan te brengen en te oefenen. Andere leren je te studeren, te schematiseren. Het gaat dus niet steeds om de inhoud. Dit kun jij als ouder vertellen aan je kind. Zeg liever niet dat zij zich erover moeten zetten of dat ook jij er moeite mee hebt gehad om dit vak onder de knie te krijgen. Beter is het om je kind zijn frustratie erkenning te geven. Zeg dus wel dat je het merkt dat je kind het vervelend vindt en dat je echt wel ziet hoe lastig dit is.
Ik zie dat jij hier gefrustreerd van loopt!
Luister naar deze frustratie, mijn grootmoeder zei steeds: gedeelde smart is halve smart dus vertel het maar meisje. Het helpt echt om deze frustratie even te delen. Probeer het maar!
Waar gaat je les dan over?
Laat je tiener vertellen over de saaie les en houd je niet aan de inhoud. Veel hoogbegaafden zijn zo gefocust op de manier waarop de leerkracht spreekt, hoe die loopt, dat ze hun aandacht lijken te leggen daarop. Toch merk ik dat hoogbegaafden echte meesters zijn in het oppikken van meerdere boodschappen tegelijk, alleen moeten we daar vaak even de aandacht op richten. Je laat je kind dus vertellen en dan komt de inhoud vanzelf naar boven. Dit is trouwens ook een zeer goede studietip, je kind over de les van vandaag laten vertellen. Het is een mooie herhaling en het verankert de herinnering aan de lesinhouden in het geheugen.
* Zullen we samen een planning maken?
We hebben als volwassene ondertussen allemaal leren plannen voor ons werk, alleen thuis doen we dat niet steeds. Zo is dat toch bij mij, ik plan mijn werk heel strak in maar mijn vrije tijd… dat lijkt er wel bij in te schieten. Meer nog, ik voel weerstand om ook mijn vrije dagen en zelfs vakantie lang op voorhand vorm te geven.
Je tiener, je student, heeft hier echter wel wat hulp bij nodig. Als ouder mag je dus wel wat ordening aanbrengen in deze vakantie. Even op een rijtje zetten welke leuke activiteiten er al gepland staan en deze ook benoemen. Het zorgt ervoor dat de jonge Butler (zie boek Slim onderpresteren aanpakken, Gevaert & Desmet) wat bijsturing krijgt. Deze jonge Butler kan immers die 2 weken niet overzien en voordat hij het beseft is het Goede Vrijdag en staat de school terug voor de deur.
Zorg enerzijds dat er voldoende vrije tijd wordt ingepland, maar geef ook aan wanneer er dan wel kan gestudeerd worden. Verlang niet dat je onderpresteerder een volle dag gaat werken voor school. Wij geven steeds de opdracht om actief mee te denken. Een halve dag goed doorwerken kan heel wat opleveren, zelfs 2 uur kan een mooie start betekenen.
Zoek een goed evenwicht (op maat van je onderpresteerder) tussen work and play. Maar blijf je onderpresteerder op weg helpen.
Wat doe je beter niet?
* Je hebt nog een hele week, als je daarvan 5 dagen studeert dan kun je het weekend vrijnemen.
* Je kind zonder concreet plan naar zijn kamer sturen om te studeren: ga maar studeren!
* Je tiener elke 5 minuten gaan controleren of hij wel aan de slag is.
Ik hoor graag je vragen over jouw aanpak!
Wil je meer tips die echt werken, bezorg me je vragen en ik zal ze beantwoorden. Op dinsdag 18 april houd ik een gratis webinar waarin ik je vragen zal beantwoorden. Bezorg ze me wel op voorhand, dan kan ik me voorbereiden. Dit kan via hallo@samenslimmergroeien.be
