Onderpresteren: niet erkende verlieservaring

3 tips om het onderpresteren om te buigen

Ook nu weer inspireerde Manu me, ik kwam een moeder tegen van een jongere die ik begeleid heb en waar het sedert jaar en dag moeizaam mee loopt. We vielen elkaar in de armen, deelden ons verdriet om onze kinderen. Ik gaf haar mee dat het OK is om te rouwen wanneer je kind het lastig blijft hebben en er niet onmiddellijk vooruitzichten zijn op beterschap. Het is OK om de verschillen tussen je kinderen te zien en te voelen. Je wil immers niets liever dan dat elk van je kinderen een zonnige toekomst tegemoet gaat. En dat is vaak niet zo. Bij de een loopt alles vlotter dan vlot, bij de ander lijkt er geen einde te komen aan de lijdensweg.

Keirse wees er zaterdag doelgericht op: een niet erkend verdriet kan lang en heftig zijn. Ik voelde het binnenkomen: wat als jouw hoogbegaafde kind maar niet tot presteren komt? Wat met een hoogbegaafde zoon die vroegtijdig van school af gaat en als schoonmaker gaat werken? Mag jij dan rouwen?

Rouwen doen we ook bij het opbergen van een droom

We hebben allemaal onze verwachtingen, je wordt moeder en verlangt naar een dochter en het blijkt een zoon te zijn. Het overkwam mijn meter 3 keer 🙂 Ze kreeg gelukkig wel haar langverwachte dochter en houdt intens veel van haar zonen.

Mijn zoon was nauwelijks 2 toen we erop werden gewezen dat dit kind te snel ontwikkelde, we moesten er rekening mee gaan houden dat hij hoogbegaafd zou zijn. Het maakte me ongelooflijk bezorgd: hoe zou hij ooit voldoende uitdaging ervaren? Weg was mijn droom van een onbezorgd kind, binnen kwamen de boeken rond hoogbegaafdheid en hoe je daar als ouder aandacht kon aan besteden. Dit had ik niet gevraagd, ik wou enkel een gezond en liefst gelukkig kind.

In de begeleiding heb ik elk jaar weer een paar aanmeldingen waarvan ik denk: dit is zwaar voor de betrokkenen. Een 20-jarige die afstand neemt van de maatschappij, een 23-jarige die de wijde wereld in trekt op zoek naar zichzelf, een 18-jarige die niet langer hoogbegaafd wil genoemd worden, een 24-jarige die jaren vertraging in de studie opgelopen heeft, … Ik zie gelatenheid, opstandig gedrag, neerslachtigheid, maar ook felle discussie, ouders die ten einde raad zijn en de jongvolwassene die lijkt op te geven (of opgegeven heeft). Lastig is dit, voor de ouders, voor de jongvolwassene.

Sommige ouders praten niet meer over hun onderpresteerder. Wanneer de collega’s het over examens en resultaten hebben, trekken ze zich terug. Anderen proberen het wel nog, maar ervaren daarbij dat men weinig begrip toont. Ze krijgen nog steeds te horen “dat het ooit wel goed komt” maar er wordt hen niet verteld hoe en wanneer. Soms zelfs ervaren ouders dat men zich verkneukelt: “ha, die dachten dat hun kind hoogbegaafd was…”

Al deze reacties doen PIJN. Elke ouder heeft verwachtingen en wil liefst dat zijn kind het goed maakt. Als dat dus niet zo loopt, dan krijg je te maken met een verlieservaring en moet je dat dus een plaats kunnen geven. Vroeger werd gezegd dat je verdriet moest verwerken, maar als ervaringsdeskundige in verlies kan ik je vertellen dat het een plaats krijgt én dat het er mag zijn. Het is helemaal OK om je verdrietig te voelen om niet uitgekomen dromen.

Tips om met het onderpresteren van je kind om te gaan

TIP 1: Zorg dat je het onderpresteren herkent

Deze ochtend nog op schooloverleg kwam naar voren dat men dacht dat het kind zo’n sterke wil heeft dat het gewoonweg niet wil presteren… Gelukkig benoemde de juf het en kunnen we vanaf deze namiddag dit kind aanmoedigen om alsnog te proberen, want de frustratie is er wel degelijk: hij kan meer en toch komt het er niet uit.

Onderpresteren herkennen is hét vertrekpunt en gelijk je afvragen waarom doet het kind dit?

• Gaat het om angst of is het juist een kind dat afgehaakt heeft?

• Of werd er onvoldoende geoefend met de leervaardigheden?

• Gelooft je kind nog in eigen kunnen?

• Kon je kind het vroeger wel en nu ineens niet meer?

• Ontbreekt het aan doorzetting?

TIP 2: Ga in dialoog met een luisterende houding

Luisteren, luisteren en nog eens luisteren, dat is het volgende belangrijke aandachtspunt. Als ouder wil je je kind graag gelukkig zien, waarmee we te snel in oplossingen gaan denken. Het zit hem echter in het luisteren. Durf als ouder door te vragen naar hoe het voelt, wat het denkt, wat het al geprobeerd heeft én ook naar alle pubertaal en zogezegde excuses. Eerst luisteren, de rest komt later.

TIP 3: na het luisteren komt de vraag: hoe pakken we dit samen aan

Samen komen we eruit! Je kind voelt zich in zijn niet presteren vaak alleen en verlaten. In al die eenzaamheid gaat het zich nog meer afsluiten. Vanuit de verbinding van het luisteren komt het samen terug in het vizier en herwint het vertrouwen dat er mogelijkheden zijn.

Samen is belangrijk voor je onderpresteerder. Vertrouwen ook, zowel vertrouwen krijgen als vertrouwen herwinnen in zichzelf. Dat gebeurt echter niet in 1 klap, maar kan wel een handje geholpen worden met een stel goede afgestemde tips. Wij raden je dan ook aan om ons boekte raadplegen 🙂

En een laatste tip: praat erover, deel het verdriet want het is ECHT en het MAG er ZIJN

Lieve groeten Tania