Spannende tijden, het rapport

Ook bij mij spannend…

In het middelbaar liep alles niet op rolletjes in mijn huis. Geen enkele van onze kinderen kreeg het gemakkelijk. Eentje maakte dan wel een vlot traject op school, maar zelfs bij haar startte dat pas vanaf het 4e middelbaar. De 2 anderen behaalden via Centrale Examencommissie hun diploma. Ook op mijn schouders rustte een grote verantwoordelijkheid. Ik wilde zo graag dat ze goed zouden doen. Doorheen deze periode leerden we met z’n allen te falen én weer op te staan. We leerden doorzetten en volhouden. Leren uit je fouten en gesterkt op naar de volgende kans.

Maar dat ging gepaard met heel wat emoties en zelden waren dat vreugdedansjes. Veel teleurstelling omdat er eentje niet geslaagd was of omdat de punten minder goed uitvielen dan verwacht. Onze kinderen legden de lat hoog voor zichzelf en konden dan ook heftig reageren op teleurstelling. Soms lag de oorzaak voor de mindere prestatie bij zichzelf, maar heel regelmatig kregen ze te maken met oordelen die buiten hun controle om gebeurden. Beiden doen zeer, maar een gevoel van controle ervaren over je prestatie helpt wel op weg.

Hoe ik het vol kon houden

Ik gaf niet op, implodeerde wel een aantal keer. Als moeder moet je tijdens het opvoeden immers wat incasseren, toch? Steunen en ondersteunen is mijn tweede natuur en hoe moeilijk dat ook is als het om je eigen kind gaat, ik bleef doorzetten en erin geloven voor 2. Gaandeweg kregen mijn kinderen meer vat op de studie. We zochten uit wat zij nodig hadden om tot betere prestaties te komen. Zij gingen aan de slag. Ze snapten steeds beter wat van hen verwacht werd en kregen het ook gedaan om zich in te zetten. Ik mocht delen in hun successen en samen vieren. En ik besef daarbij ten volle dat dit niet overal zo is.

De slaagkansen op een rijtje: volhouden zult gij!

Slechts 21% doorloopt in het hoger onderwijs een vlot traject en behaalt zijn diploma dus na 3 of 5 jaar. In het secundair onderwijs hebben we in België een ongekwalificeerde uitstroom (school verlaten zonder diploma) van tussen de 10 en 14% afhankelijk van of je in Vlaanderen of Brussel woont (http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/arbeid_leven/opleiding/vroegtijdig/.

Jongeren met ADHD lopen gemiddeld 2 jaar schoolvertraging op. Het watervalsysteem – waarbij je als leerling in een “hogere” richting start, jaar na jaar “zakt” om te eindigen met beroepsonderwijs, alsof dat minder waard is – blijft zijn werk doen. Slechts 16% van de hoogbegaafden gaat met succes naar het hoger onderwijs. Onderbenutting blijkt in Nederland bij 30% van de jongeren vergaande gevolgen te hebben.

Het ingangsexamen arts haalt elk jaar het nieuws. Let jij straks eens op het kleine percentage geslaagden? Denk er dan ook even bij na dat zelfs bij die studenten er nog een groot aantal zullen afvallen. In de meeste richtingen slaagt uiteindelijk maar 20% (en in sommige richtingen zakt dat naar 12%). Bij mijn jongste werden 22 studenten geselecteerd uit een aanmelding van meer dan 80 gegadigden. Straks studeren er 6 af binnen de 3 jaar. En dat is helaas geen uitzondering. Maar geven we die jongeren 1, 2 of 3 jaar meer dan stijgt dat slaagcijfer weer aanzienlijk. Velen blijven immers hangen op een paar vakken en moeten dan noodgedwongen stage met een jaar uitstellen of mogen het eindwerk niet maken. Het zijn de volhouders die het uiteindelijk wel nog halen, mits zij in de juiste richting zitten (maar dat is stof voor een volgend artikel).

Wat doet de slaagkansen stijgen?

En toch… verwachten we met z’n allen dat leerlingen minstens stabiel presteren, dat zogenaamde knappe leerlingen in richtingen met Latijn zitten en in de richtingen met 6u of meer wiskunde. Want dat zou een positieve prognose zijn voor het hoger onderwijs. Vorig jaar las ik in onderzoek dat je slaagkansen in het hoger onderwijs niet rechtstreeks volgen uit de richting die je volgt in het secundair. Een juiste en actieve voorkennis is een veel betere indicator of jij een vlot traject zal maken of niet. Daarom zet ik dus hard in op onderpresteren. Slimmerds blokken minder vaak grondig, gebruiken oppervlakkige methodes en plannen onvoldoende. Ze lopen vaak tegen zichzelf aan omdat ze onvoldoende leerstrategieën hebben ontwikkeld en/of geoefend.

Het is de voorbije 2 jaar bij mij thuis eindelijk minder spannend uitkijken naar de resultaten. Ik heb er vertrouwen in dat zij goed bezig zijn, de spanning is eindelijk geen stress meer. En dat is fijn, lees hier hoe jij meer vertrouwen kan hebben in een goeie afloop.

Hoe jij meer vertrouwen kan hebben in de slaagkansen

• Vergelijk je jonge zelf niet met je kind Als ouder heb je het voor- en het nadeel dat je al een leven achter je hebt om op terug te blikken. Hoe vaak hoor ik niet dat de papa ook nooit achter de studieboeken zat en alsnog goeie cijfers haalde. Het is erg vervelend voor je onderpresterende zoon of dochter om geconfronteerd te worden met jouw successen. Ze zijn al streng genoeg op zichzelf… Houd dus op met die stoere verhalen en reik hulplijnen aan.

• Houd het hoofd koel, het hart warm én wees streng maar rechtvaardig Trap ook niet in de val die de ongerustheid voor je uitzet. Emotionele uitspraken kwetsen niet alleen, ze zijn zelden constructief. Voor je het weet is er een conflict om U tegen te zeggen en mag jij bemiddelen tussen vader en zoon. Liefdevol begrenzen is belangrijk in de opvoeding. Een weinig studerende dochter die straks vanaf half juli terug achter de boeken moet, so be it. Maak er geen drama van, zij overleeft het wel én mogelijk leert ze er wel iets uit. Straffen haalt niets uit, oorzaken bespreken voor de mindere prestatie wel en op zoek naar wat het verschil zou kunnen maken.

• Het gras lijkt altijd groener bij de buren, of is het kunstgras?Mensen genieten van het succes bij hun kinderen, ze delen het graag met iedereen. Velen echter vertellen niet het ganse verhaal. Ze smukken het op, leggen de nadruk op wat “klinkt” bij anderen. We doen het te vaak uitschijnen alsof succes overnacht gebeurt en je daar niets voor hoeft te doen. Niets is minder waar: jij maakt het waar! Het is hard werken, ook al krijg je op je 30-igste een Lifetime Achievement Award, bekijk dit filmpje maar: Ashton Kutcher en zijn Lifetime Achievement Award

• Bespreek met een deskundige Informeer je goed vooraleer drastische beslissingen te nemen. Reik je falende student aan dat hij of zij het niet alleen hoeft te doen. Hulp vragen kan het slaagproces aanzienlijk versnellen én je blijft het uiteindelijk wel zelf doen!

Onderpresteren, slechte prestaties, je kan er wat aan doen. Het ligt zeker niet alleen maar aan het feit dat je te weinig studeert. Mogelijk doe je dat op de verkeerde manier én als slimmerd heb je vaak ook geen studievaardigheden ontwikkeld. Als ouder kun jij het verschil maken: luister naar je kind, begrens en ga samen op zoek naar hoe het onderpresteren aangepakt kan worden.